Op dinsdag 21 oktober werd het beschermde houten vissersschip N.116 Nostalgie van Gemeente Koksijde, terug in het water gehesen. De restauratie wordt nu afgewerkt en kadert binnen ‘2026 - feestjaar van de visserij’ waarbij Koksijde 50 jaar NAVIGO Visserijmuseum viert,
75 jaar Garnaalstoet én onze traditionele kustvisserij. “Wij zijn mensen van de zee, een volk van vissers”, benadrukt burgemeester Sander Loones. “Dat is wat ons heeft gemaakt tot wie we zijn. En dat gaan we uitgebreid vieren! Heb je een hart voor onze visserij? Welkom in Koksijde!”
Het museumschip is één van de laatste houten vissersvaartuigen aan onze kust. Deze tewaterlating wordt een nieuwe mijlpaal tijdens het restauratieproces van het vaartuig. De werken worden uitgevoerd in scheepswerf BEMA (bedrijf in Oostende, gespecialiseerd in reparatie en onderhoud van schepen) en zijn mogelijk dankzij een beheerpremie van het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Project
De N.116 Nostalgie werd gebouwd in 1961 en viste tot 2020 commercieel, eerst uit Oostende en later Nieuwpoort. Het schip is het oudste houten vissersvaartuig aan de kust en is een van de laatste overblijvers uit een periode waarin deze scheepjes alomtegenwoordig waren. Daarom werd het schip in 2022 erkend als ‘beschermd varend erfgoed’ door de Vlaamse overheid. In datzelfde jaar kocht Gemeente Koksijde de N.116 Nostalgie als museumschip voor het NAVIGO Visserijmuseum. Het is ook het museumteam dat de restauratiewerken superviseert en – eenmaal het schip definitief gerestaureerd is – zal instaan voor scheepsbezoeken en rondvaarten.
Mijlpaal
Deze tewaterlating is een belangrijke stap tijdens het restauratieproces. Het is van belang dat de houten romp zo snel mogelijk in het water wordt geplaatst. Op die manier kunnen de planken zich opnieuw ‘zetten’ en zo wordt de waterdichtheid van de romp getest.
Die waterdichte romp is het resultaat van een samenwerking tussen scheepswerf BEMA en scheepstimmerbedrijven Pieter Blok en IJtama. Om het schip opnieuw drijvende te maken, vervingen beide firma’s de rotte rompplanken en spijkers. Daarna werd de volledige romp opnieuw gekalefaat (d.w.z.: touw aanbrengen tussen de verschillende planken en afdekken met silicone, voor de waterdichtheid). Daarnaast werden de schroef, schroefas, keerkoppeling en het roer volledig nagezien. Ten slotte kreeg alles enkele lagen verf. Eenmaal het schip in het water ligt, zal het niet meer evident zijn om dergelijke werken uit te voeren.
Wat nu?
Er is nog heel wat werk voor de boeg. Zo moet de machinekamer worden afgebouwd: het interieur,
dat helemaal verloren ging bij het zinken, moet opnieuw worden geplaatst. Ook elektriciteit en een volwaardig instrumentarium (bv. GPS, communicatieapparatuur, digitale kaarten…) worden nog geïnstalleerd … Kortom, de restauratie is nog niet afgerond. En als alles klaar is, moet het schip nog worden gekeurd, zodat bezoekers zeker op een veilige manier van het schip kunnen genieten.
Voor die restauratie krijgt Gemeente Koksijde steun van Agentschap Onroerend Erfgoed. Waarom? Het schip is één van de laatste overgebleven houten vissersschepen en beschermd varend erfgoed. Vandaar de toekenning (maart 2024) van een beheerpremie van 1.177.000 euro, om het schip te restaureren en de vele zinkschade te herstellen.
Geschiedenis van het vaartuig
De N.116 Nostalgie werd in 1961 gebouwd bij Scheepswerf De Graeve, in Zeebrugge, als de O.116
Lucie-Jenny, de O. verwijst naar thuishaven Oostende. Oorspronkelijk was het schip uitgerust als zijtreiler, maar 6 jaar later kreeg het ‘bokken’ om de boomkorvisserij uit te voeren. In 1975 wisselde het schip van eigenaar en kreeg het de naam ‘Caroline’.
In 2015 kreeg het schip voor het eerst Nieuwpoort als thuishaven. Toen veranderde het visnummer van O.116 naar N.116. Het schip werd daarnaast voor een derde keer omgedoopt, naar Nostalgie, omdat het toen al verwees naar een tijd die lang vervlogen was. Het vaartuig viste commercieel tot in 2020, waarna het uiteindelijk in private handen kwam.
Toekomst voor de boeg
De openstelling voor publiek zal van start gaan in de loop van 2026. Het wordt een blikvanger in het jaar waarin gemeente Koksijde het thema visserij in de kijker zet. In juni bestaan de Garnaalfeesten 75 jaar en het NAVIGO-museum blaast 50 kaarsjes uit. Reden genoeg om er een thematisch feestjaar aan te koppelen, waarin heel wat acties en activiteiten op poten worden gezet die de identiteit als vissersgemeenschap feestelijk vieren.
Meer info: www.navigomuseum.be/nl/n116-nostalgie